دریافت: 92/05/10 پذیرش: 92/10/24 ص ص: 39-48 چکیده مقایسه مو لفه هاي مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکت هاي ورزشی از دیدگاه دانشجویان تربیت بدنی دکتراسماعیل شریفیان 1 سمیه خلیلی 2 مقدمه و هدف: مسي ولیت پذیري اجتماعی به تعهدات یک شرکت جهت سود رسانی به جامعه گفته می شود. بنابراین پژوهش حاضر با هدف شناسایی و مقایسه مو لفه هاي مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکت هاي ورزشی از دیدگاه دانشجویان تربیت بدنی انجام شد. روش شناسی: جامعه آماري این تحقیق را دانشجویان دانشکده هاي تربیت بدنی دولتی سراسر کشور تشکیل می دهند که 353 نفر از آنان با استفاده از روش نمونه گیري هدفمند در دسترس و بر اساس جدول مورگان به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه استفاده شده به وسیله اسمیت و همکاران( 2001 ) است که بطور متناوب در تحقیقات خارج از کشور مورد استفاده قرار می گیرد و نتایج آزمون تحلیل عاملی تا ییدي براي سوالات پرسشنامه 77/51 محاسبه گردید. هم چنین پایایی درونی سو ال ها از طریق آلفاي کرونباخ (0,82=α) مورد تا یید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها آزمون هاي آماري آنالیز واریانس مکرر و تی مستقل با نرم افزار SPSS 20 به کار گرفته شدند. یافته ها: یافته هاي تحقیق نشان می دهد که مسي ولیت با ± 5/97 27/68 به عنوان مهم ترین مسي ولیت شناخته شد و پس از آن به ترتیب مسي ولیت هاي و در رده هاي بعدي قرار گرفتند. هم چنین نتایج نشان می دهند که از نظر متغیرهاي جنسیت و سطح تحصیلات دانشجویان هیچ تفاوت معناداري بین چهار مو لفه مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکت هاي ورزشی وجود ندارد. بحث و نتیجه گیري: با توجه به یافته ها می توان چنین نتیجه می گیردکه دانشجویان ایرانی از بین چهار مو لفه هرم کارول مسي ولیت و سپس مسي ولیت را مهم ترین مسي ولیت شرکت هاي ورزشی می دانند بنابراین می توان این پیش فرض را پذیرفت که مسي ولیت پذیري شرکت ها در سایه پذیرش قانون و اجراي قانون معنی و مفهوم خود را پیدا می نماید. کلید واژه ها: مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکت هاي ورزشی دانشجویان تربیت بدنی sharifianes@yahoo.com 1 استادیار تربیت بدنی و علوم ورزشی گروه مدیریت ورزشی دانشگاه شهید باهنرکرمان کرمان ایران 2 دانشجوي ارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی گروه مدیریت ورزشی دانشگاه شهید باهنرکرمان کرمان ایران
40 پژوهشنامە مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی/ سال یازدهم/ شماره بیست و دوم/ پاییز و زمستان 94 مقدمه ارزشهاي فرهنگی تازه اي در نتیجه حصول آگاهی از به هم وابسته بودن سازمان ها جامعه و محیط طی چند دهه اخیر به منصه ظهور رسیده است. مردم به تدریج پی برده اند که اقدامات سازمان ها سود و زیان هایی براي جامعه در بر دارد و لذا توجه وافري براي بهبود بخشیدن به نتیجه خالص تا ثیر سازمان ها بر جامعه معطوف گردیده است. به عبارت دیگر جامعه انتظار دارد منافع خالص بیشتري از سازمان ها دریافت دارد و این منافع عادلانه توزیع شوند. این ارزش هاي فرهنگی تحت عنوان مسي ولیت اجتماعی خوانده می شوند( 1 ). در فضاي به شدت رقابتی امروز شرکت ها را نوعی استراتژي تجاري می بینند که باعث می شود بر اعتبارشان افزوده شود و سهمشان در بازار افزایش یابد( 2 ). مسي ولیت اجتماعی شرکتی 1 ورزش به عنوان یک صنعت پردرآمد به دلیل گرایش رو به رشد مردم به ورزش و نیاز به مصرف کالاها و خدمات ورزشی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است( 3 ). ورزش جزء پدیده هایی است که در جامعه ي مدرن تا ثیرگذاري زیاي دارد. در سطح بین المللی ورزش یازدهمین رتبه را در بین صنایع عمده ي مختلف داراست. صنعت ورزش بخش هایی نظیر کالاهاي ورزشی بازاریابی سرپرستی اجرا و حمایت مالی ورزش هاي حرفه اي پوشاك ورزشی رسانه هاي ورزشی و ورزش هاي تفریحی را در بر می گیرد و هر ساله در حال رشد است( 1 ). به طوري که تحقیقات نشان می دهد صنعت ورزش نقش قابل توجهی به عنوان یکی از سودآورترین صنایع در بین صنایع بزرگ دیگر در دنیا ایفا می نماید( 1 ). اهمیت ورزش براي اقتصاد هر روز بیشتر می شود به طوري که ورزش به یکی از پردرآمدترین حوزه هاي تبدیل شده است. تولید کالاهاي ورزشی اکنون یکی از حوزه هاي مهم صنعتی با شاخه هاي گوناگون را تشکیل می دهد و دامنه آن هر روز گسترده تر می شود( 1 ). در حالی که طی 15 سال اخیر مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکتی نقش مهمی را در ورزش بازي نمی کرد اخیرأ سازمان هاي حرفه اي ورزشی به سرعت وارد فعالیت هاي مسي ولیت اجتماعی شده اند زیرا سازمان هاي ورزشی با جامعه مصرف کننده اي مواجهه هستند که به طور فزاینده اي از جنبه هاي اجتماعی فعالیت هاي شرکت ها آگاه می شوند. امروزه مصرف کنندگان از طریق آموزش بهتر و تا ثیرات رسانه ها از مسي ولیت هاي شرکت ها آگاه تر هستند. دیگر نقش کسب وکارها در جامعه تنها بر روي سودرسانی تمرکز ندارد بلکه تا کیدشان بر مسي ول بودن نسبت به ذینفعانشان از جمله مشتریان می باشد( 1 ). اپستین( 1989 ) معتقد است که مسي ولیت پذیري اجتماعی عموما به معناي تعهدات شرکت ها به مشارکت در بهزیستی جامعه است( 1 ). موهر و همکاران( 2001 ) مسي ولیت پذیري اجتماعی را بعنوان تعهد یک شرکت به کاهش یا حذف هرگونه اثرات مضر و افزایش اثرات مفید بلند مدت آن بر جامعه تعریف کرده اند( 1 ). اپستین( 1989 ) از مسي ولیت پذیري اجتماعی به عنوان تعهدات اجتماعی که شرکت ها نسبت به جامعه دارند یاد کرده است و بیان می کند که این تعهدات فراتر از فعالیت هاي تولید توزیع کالاها خدمات کمیاب و ایجاد سطح رضایت بخشی از سود براي سهام داران شان است. کوك و همکاران( 2001 ) مسي ولیت پذیري اجتماعی را تعهدات یک شرکت جهت استفاده از منابع شرکت به روشی که به جامعه سود برساند معرفی کرده اند( 1 ). یکی از مدل هاي مسي ولیت پذیري اجتماعی که به طور متناوب مورد استفاده قرار گرفته مدل اراي ه شده به وسیله کارول( 1999 ) است که به عنوان هرم کارول شناخته شده و چهار بعددارد( 1 ). کارول مسي ولیت هاي اجتماعی هر کسب و کار تجاري را در چهار بعد مطرح کرد که عبارتند از: مسي ولیت و بشر دوستانه شکل شماره( 1 ) مدل کارول از مسي ولیت اجتماعی در زیر به شرح این ابعاد می پردازیم: 1.مسي ولیت به عنوان پایه اساس و شالوده همه ابعاد در هرم مسي ولیت اجتماعی شرکت است و به عقیده کارول مهم ترین بعد می باشد زیرا یک سازمان باید به منظور بقاي خود در بازار و منفعت رسانی به جامعه سودآوري و بهره وري داشته باشد( 1 ). در این مورد شرکت ها موظفند نیازهاي جامعه را برآورند و کالاها و خدمات مورد نیاز آن را تا مین کنند و انواع گروه هاي مردم را از فرآیند کار بهره مند سازند( ). 1 1 Corporate Social Responsibility
مقایسه مو لفه هاي مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکت هاي ورزشی از دیدگاه دانشجویان تربیت بدنی 41 2. مسي ولیت که درجه کمتري از بعد قبلی دارد نشان دهنده این اصل است که هر کسب و کار مستلزم پیروي از قوانین و مقررات تعیین شده براي صلاح همگان است. مسي ولیت هاي وظایف پیروي از قانون و بازي کردن طبق قوانین بازي را شامل می شود. از آنجایی که جامعه همیشه به صاحبان کسب و کار اعتماد ندارد که درست عمل کنند ازین روي قوانینی براي کنترل آن ها وضع می نماید. از جمله این قوانین این است که آن ها وظیفه دارند به بهداشت و ایمنی کارکنان و مصرف کنندگان خود توجه کنند. محیط زیست را نیالایند مرتکب تبعیضات قومی و جنسی و... نشوند. 3. مسي ولیت بعد دیگري است که کارول مطرح کرده است. این بعد به عنوان انتظارات جامعه از شرکت مبنی بر این که ارزش ها و هنجارهاي جامعه را مدنظر داشته باشد و به آن ها احترام بگذارد توصیف می شود و فراتر از چارچوب قوانین مکتوب است. مسي ولیت هاي پایبندي به اصول انجام کارهاي درست عدالت انصاف و احترام به حقوق مردم را در بر می گیرد. 4. مسي ولیت تلاشی داوطلبانه از سوي شرکت ها به منظور رسیدگی به مساي ل و معضلات جامعه است. این مسي ولیت یعنی صرف نظر کردن از پول و زمان جهت خدمات همکاري ها و کمک هاي داوطلبانه به دیگران است. سالارزهی و استا نستی( 1388 ) در پژوهش خود دیدگاه هاي مسي ولیت اجتماعی شرکت و راه هایی براي ارتقاي آن را در بین مدیران شهرك هاي صنعتی استان سیستان و بلوچستان بررسی کردند. نتایج نشان دهنده جذابیت رابطه کسب و کارها با عملکرد مسي ولانه از دیدگاه براي مدیران به منظور بهبود بخشیدن به نتایج و رقابت پذیري بود. مایگنان (2001) پژوهشی را در آلمان و فرانسه انجام داد و به این نتیجه رسید که پاسخ دهندگان مسي ولیت را به عنوان مهم ترین مسي ولیت می بینند و پس از آن به ترتیب مسي ولیت هاي و در رده هاي بعدي قرار گرفتند( 3 ). سن و باتاچاریا( 2001 ) واکنش مصرف کنندگان را به مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکتی بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که مسي ولیت پذیري اجتماعی مستقیما بر تصمیمات مصرف کنندگان جهت خرید تولیدات شرکت تا ثیر می گذارد( 3 ). کاسکو و فریزر (2004) نظر مدیران شرکت ها را درباره مسي ولیت اجتماعی شرکتی در استرالیا و ترکیه مقایسه کردند و دریافتند که شرکت هاي استرالیایی به اطاعت از قانون اهمیت بیشتري می دهند اما از سویی دیگر مدیران شرکت هاي ترکیه اي اهمیت بیشتري را براي مسي ولیت هاي قاي ل بودند( 3 ) در حالی که بالا و یونگ( 2008 ) به این نتیجه رسیدند که از دید مصرف کنندگان چینی مسي ولیت مهم ترین مسي ولیت و مسي ولیت کم اهمیت ترین است( 3 ). اما در پژوهشی دیگر که به وسیله آتن و عبدالحلیم( 2011 ) دریک جامعه مسلمان انجام شد چهار بعد هرم کارول و بعد دیگري بانام ارزش هاي اسلامی در بین کارکنان مسلمان دانشگاه در مالزي بررسی شد. یافته هاي تحقیق نشان می دهد که این ذینفعان مسي ولیت را به عنوان مهم ترین بعد مسي ولیت هاي اجتماعی می دانند و پس از آن مسي ولیت و سپس ارزش هاي اسلامی و پس از آن بعد در رده هاي بعدي اهمیت قرار گرفتند. 2 هم چنین رهیزا و همکاران( 2011 ) در پژوهشی دیگر که در مالزي انجام دادند به نتایج مشابهی دست یافتند آن ها تا ثیر مسي ولیت پذیري اجتماعی را بر رفتار خرید مصرف کنندگان مالزیایی بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که بین همه متغیرهاي مورد استفاده در اندازه گیري مسي ولیت پذیري اجتماعی و رفتارهاي خرید مصرف کنندگان ارتباط مثبت معناداري وجود دارد. با وجود این که اولویت بندي مشتریان مالزیایی متفاوت از هرم کارول بود اما مسي ولیت هم چنان به عنوان اولویت اول باقی ماند. مسي ولیت در رده دوم و پس از آن مسي ولیت هاي و قرار گرفتند. 3 در پژوهشی دیگر نجاتی و قاسمی( 2012 ) فعالیت هاي مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکت ها را در ایران از دید کارکنان آن ها بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که نیمی از کارکنان ایرانی معتقدند که شرکت هایشان به مسي ولیت پذیري اجتماعی متعهدند هرچند که مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکت ها پاي ین بود( 5 ). بررسی پیشینه پژوهش نشان می دهد که بر حسب کشورها و فرهنگ هاي متفاوت نوع اولویت بندي افراد از مسي ولیت هاي اجتماعی شرکت ها متفاوت می باشد. در برخی از تحقیق ها مسي ولیت اولویت اول شده و در برخی دیگر عامل و برخی نیز منطبق بر اولویت بندي اراي ه شده به وسیله کارول است. بسیاري از پژوهش ها در خارج از کشور ادراك افراد درباره مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکتی و اولویت بندي این مسي ولیت ها را بر اساس هرم کارول بررسی کرده اند اما علی رغم مطالعات بسیار درباره مسي ولیت پذیري اجتماعی بر اساس هرم کارول در خارج از کشور این مفهوم در ایران مورد بررسی دقیقی قرار نگرفته است. بنابراین تحقیق حاضر به دنبال این است تا مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکت هاي ورزشی را از دیدگاه جامعه مورد نظر بررسی و مقایسه کند در همین زمینه محققان امید دارند تا به این سو ال پاسخ دهند که آیا بین مو لفه هاي مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکت هاي ورزشی از دید دانشجویان تربیت بدنی تفاوت وجود دارد روش شناسی روش تحقیق حاضر پیمایشی از نوع مقطعی است که اطلاعات آن به روش میدانی با استفاده از پرسشنامه جمع آوري شد. ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه استفاده شده به وسیله اسمیت و همکاران( 2001 ) است که مکررأ در پژوهش هاي خارج از کشور نیز مورد استفاده قرار گرفته است این پرسشنامه شامل 40 سو ال در چهار بخش مسي ولیت و است که پاسخ دهندگان باید به هر سو ال امتیازي بین یک تا چهار می دادند. دامنه هر یک از مسي ولیت ها بین 10 تا 40 است. پرسشنامه مذکور ابتدا به فارسی ترجمه شد و مجددا به زبان
42 پژوهشنامە مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی/ سال یازدهم/ شماره بیست و دوم/ پاییز و زمستان 94 انگلیسی برگردانده شد و از روي این متن دوباره به فارسی ترجمه شد تا صحت برگردان به فارسی بررسی و تا یید گردد. روایی صوري و محتواي این پرسشنامه از سوي هشت نفر از استادان دانشگاه با مرتبه علمی دانشیار و استادیار بررسی و تا یید شد. هم چنین آزمون تحلیل عاملی تا ییدي براي سوالات پرسشنامه 77/51 محاسبه گردید. براي بررسی پایایی درونی سوالات از آلفاي کرونباخ استفاده شد و مقدار آن (0,82=α) مورد تا یید قرار گرفت. آلفاي کرونباخ به صورت جداگانه نیز براي چهار بعد محاسبه گردید(بعد : 0,84=α بعد : 0,86=α بعد : α=0,79 بعد : 0,77=α). در حال حاضر رشته تربیت بدنی در دوره هاي و ارشد در 48 دانشگاه وجود دارد از نظر ساختاري فقط تعداد 15 در سطح دانشکده بودند که به دلیل یکنواختی و همگن شدن ساختاري فقط دانشکده هاي تربیت بدنی(دانشگاه هاي تهران الزهرا شهید بهشتی شهید رجایی خوارزمی ارومیه فردوسی مشهد گیلان صنعتی شاهرود اصفهان شهید باهنر کرمان رازي کرمانشاه شهید چمران اهواز بیرجند و مازندران) در این تحقیق مد نظر قرار گرفتند تا از نظر جغرافیایی فرهنگی و رتبه علمی دانشگاهی تمامی پراکندگی موجود در جامعه رعایت شود. با توجه به این که در حال حاضر به طور 60 درصد از دانشجویان رشته تربیت بدنی دانشجویان دختر هستند بنابراین سعی شد که در نمونه گیري نسبت ها رعایت شود. جدول شماره (1) فراوانی مشارکت کنندگان در پژوهش به تفکیک جنسیت متغیر دانشگاه تهران شهید بهشتی الزهرا فردوسی مشهد شهیدباهنر کرمان رازي کرمانشاه شهیدچمران اهواز اصفهان خوارزمی ارومیه گیلان صنعتی شاهرود بیرجند مازندران شهید رجایی جمع کل پسر 153 10 11 11 10 12 10 12 11 12 9 10 10 0 11 14 دختر 200 10 13 10 12 13 11 14 15 13 11 14 17 20 13 14 تعداد کل 353 20 24 21 22 25 21 26 26 25 20 24 27 20 24 28 روش نمونه گیري این تحقیق هدفمند است زیرا از بین دانشگاه ها فقط دانشگاه هاي داراي دانشکده تربیت بدنی به عنوان نمونه انتخاب شدند. سپس در دانشکده هاي تربیت بدنی از نمونه هاي در دسترس با رعایت نسبت هاي جنسیتی که حاضر به همکاري با تحقیق بودند استفاده شد. از آن جایی که در تحقیق حاضر بحث مقایسه میان دانشجویان ارشد و ارشد مطرح است سعی بر این است که از بین این دو گروه به طور یکسان نمونه گیري شود در نهایت به علت این که تعداد دانشجویان از ارشد بیشتر بود این مساله در نمونه گیري تا حدودي رعایت شد. بنابراین جامعه آماري این پژوهش را دانشجویان دانشکده هاي تربیت بدنی و علوم ورزشی سراسر کشور (15 دانشکده) تشکیل می دهند. جمع آوري داده هاي این تحقیق در بازه زمانی اردیبهشت ماه 92 صورت گرفت. از آن جایی که طبق جدول مورگان بالاترین حجم نمونه تعداد 384 می باشد یعنی در جوامع بالاتر از 100 هزار نفر تعداد 384 به عنوان نمونه پژوهش کفایت می کند. بنابراین در این پژوهش جهت دقت بیشتر تعداد 400 پرسشنامه در بین افراد جامعه توزیع گردید در آخر 353 پرسشنامه جهت تجزیه و تحلیل آماري مورد استفاده قرار گرفتند نرخ پاسخگویی به پرسشنامه 88 درصد است. از آمار توصیفی براي طبقه بندي نمره هاي خام طراحی جدول توزیع فراوانی و محاسبه شاخص هاي پراکندگی مانند انحراف استاندارد و... استفاده شد و در بخش آمار استنباطی از آزمون کلموگروف اسمیرنوف جهت بررسی توزیع داده ها و از آزمون آنالیز واریانس مکرر براي تعیین معناداري اختلاف هریک از چهارمو لفه با دیگر مو لفه ها و همچنین تی مستقل براي تعیین معنادار بودن تفاوت بین هر یک از عوامل بر حسب متغیرهایی مانند جنسیت وضعیت اشتغال و مقطع تحصیلی استفاده شد. براي تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS 20 استفاده گردید. یافتهها: ویژگی هاي جمعیت شناختی نمونه آماري تحقیق از جمله جنسیت وضعیت تا هل وضعیت اشتغال مقطع تحصیلی و هم چنین بالاترین مقام ورزشی کسب شده در مسابقات در جدول شماره (2) آمده است. 200 نفر از افراد شرکت کننده در پژوهش زنان بودند که بیش از 56 درصد از نمونه را تشکیل می دهند و تنها 59 نفر از پاسخ دهندگان سابقه کاري دارند و جزء شاغلین به حساب می آیند. هم چنین سنی شرکت کنندگان حاضر در پژوهش 23/64±2/60 است جوان ترین فرد پاسخگو داراي 20 سال سن و بالاترین 40 ساله است.
فراوانی درصد مجموع مرد 153 جنسیت مقایسه مو لفه هاي مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکت هاي ورزشی از دیدگاه دانشجویان تربیت بدنی 43 جدول شماره( 2 ) خصوصیات جمعیت شناختی دانشجویان شرکت کننده در پژوهش زن 200 وضعیت تا هل مجرد 279 متا هل 73 شاغل 59 وضعیت اشتغال بیکار 294 مقطع تحصیلی 181 ارشد 172 شهرستان 94 استان 84 بالاترین مقام کسب شده کشور 76 آسیا 7 المپیک 3 بدون مقام 89 25/2 0/8 2 21/5 353 نفر 23/8 26/6 48/7 353 نفر 51/3 83/3 16/7 353 نفر 20/7 79/3 353 نفر 56/7 43/3 353 نفر جدول شماره (3) نظرات پاسخ دهندگان در رابطه با رتبه بندي مسي ولیت هاي شرکت هاي ورزشی را نشان می دهد. همان گونه که مشخص است بالاترین مربوط به مسي ولیت می باشد مسي ولیت در رده دوم اهمیت و مسي ولیت هاي و پس از آن در رده هاي سوم و چهارم قرار گرفته اند. جدول شماره( 3 ) ابعاد چهارگانه هرم کارول ابعاد مسي ولیت ها 27/68±5/97 رتبه بندي 1 2 3 4 25/08±5/44 23/75±6/55 23/27±4/60 جدول شماره (4) بالاترین و پاي ین ترین گویه هاي هر مسي ولیت را نشان می دهد. به دلیل تعداد زیاد گویه ها از آوردن تمامی گویه هاي پژوهش خودداري شد. جدول شماره( 4 ) نمره گویه هاي هر حیطه مسي ولیت هاي اجتماعی مسي ولیت مسي ولیت مسي ولیت بالاترین پاي ین ترین بالاترین پاي ین ترین بالاترین پاي ین ترین گویه ها فرصت هاي شغلی را براي افرد بیکار فراهم کند. تنها به دنبال فرصت هایی باشد که بیشترین سود را براي شرکت فراهم می کند. از قوانین و مقررات وضع شده توسط دولت پیروي کند. از کسب و کارهاي متعلق به اقلیت ها ي مذهبی قومی حمایت کند. هنجارهاي اجتماعی را جهت رسیدن به اهداف شرکت قربانی نکند. تشخیص دهد که قوانین نانوشته جامعه اغلب می تواند به اندازه قوانین مکتوب مهم باشد. گویه 24/72 22/20 30/70 22/82 27/50 21/70 18/43 از ورزش کشور حمایت مالی و غیر مالی کند بالاترین مسي ولیت پاي ین ترین مسي ولیت هاي خیریه و خود را نسبت به جامعه انجام بدهد. 28/60 در بخش آمار استنباطی براي آزمون طبیعی بودن توزیع داده ها در جامعه مورد بررسی یعنی دانشجویان تربیت بدنی از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف استفاده شد و نتایج حاکی از طبیعی بودن توزیع تمامی مو لفه ها (: 0,212=P : 0,250=P : P=0,105 : 0,121=P) در جامعه مذکور بودند. و لذا براي تعیین معناداري اختلاف هریک از چهار مو لفه با دیگر مو لفه ها از آزمون آنالیز واریانس مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد هم چنین براي تعیین معنادار بودن تفاوت بین هر یک از عوامل بر حسب متغیرهایی مانند جنسیت وضعیت اشتغال و مقطع تحصیلی از آزمون تی مستقل استفاده شد.
44 پژوهشنامە مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی/ سال یازدهم/ شماره بیست و دوم/ پاییز و زمستان 94 به منظور بررسی اختلاف بین مسي ولیت هاي اجتماعی از آزمون تحلیل واریانس مکرر استفاده شد براي انجام این آزمون باید برابري واریانسها بررسی شود که با استفاده از آزمونMauchly s این کار انجام گرفت. جدول شماره (5) نتایج این آزمون را نشان می دهد. جدول شماره (5) آزمون کرویت ماخلی اپسیلون سطح معناداري درجه آزادي خی دو ماخلی حد پاي ین هاین فلت گرین هوس گزیر 0,333 0,858 0,851 0,000 5 103,985 0,743 ابعاد همانگونه که جدول شماره (5) نشان میدهد به دلیل معنادار شدن ( (0/05 p W Mauchly s باید گفت که فرض برابري واریانسها رعایت نشده است بنابراین سطح معناداري در خروجی آزمون آنالیز واریانس مکرر خط Greenhouse- Geisser گزارش میشود. مسي ولیت هاي اجتماعی جدول شماره (6) نتایج آزمون اختلاف بین مسي ولیت هاي اجتماعی آماره مجموع مربعات درجه آزادي مربعات F 160/462 103/652 2/528 262/65 Greenhouse-Geisser سطح معناداري 0/001 اختلاف با توجه به این که بین مسي ولیت هاي اجتماعی مو ثر بر وفاداري عوامل توزیع اختلاف وجود دارد با استفاده از آزمون تعقیبی بونفرونی 1 موجود بین مسي ولیت ها نیز مشخص شد که نتایج آن در جدول شماره (7) آورده شده است. مو لفه ها سایر ابعاد بشر دوستانه جدول شماره( 7 ) نتایج آزمون آنالیز واریانس مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی اختلاف -3,932 * - 1,326 خطاي انحراف استاندارد 0,541 0,551 سطح اطمینان 0,001 0,100 فاصله اطمینان در سطح 95 درصد حد بالا حد پاي ین - 2,496 0,137 1,706 3,717 5,648 2,781-5,368-2,788-0,748 1,496 3,174 0,828 1,000 0,001 0,001 0,001 0,462 0,419 0,466 0,368 0,479 2,606 * 4,411 * 1,805 * در جدول شماره (7) نتایج آزمون آنالیز واریانس مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی آمده است که نتیجه مقایسه دو به دو مو لفه ها نشان داده شده است. با توجه به نتایج این جدول می توان گفت به جز دو بعد با و با بین سایر ابعاد با یکدیگر اختلاف معنادري وجود دارد (0.05>P). نمودار شماره( 1 ) آنالیز واریانس مکرر( ANOVA (Repeated Measure نتایج آزمون هاي مقایسه هریک از چهار بعد بر حسب جنسیت و سطح تحصیلات به همراه نتیجه آزمون تی مستقل به ترتیب در جدول هاي شماره( 8 ) و (9) اراي ه شده است. 1Bonferroni
) مقایسه مو لفه هاي مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکت هاي ورزشی از دیدگاه دانشجویان تربیت بدنی 45 جدول شماره (8) نتیجه آزمون تی مستقل براي بررسی تفاوت هر یک از ابعاد آزمون تی مستقل سطح معناداري درجه آزادي t جنسیت ابعاد 0/898 351-0/129 مرد 23/70 زن 23/79 0/489 351 0/692 مرد 27/93 زن 27/49 0/551 351 0/597 مرد 25/27 زن 24/93 0/140 351 1/48 مرد 23/69 زن 22/96 بر حسب جنسیت نتیجه آزمون ابعاد همانطور که در جدول شماره( 8 ) ملاحظه می شود در هیچ کدام از چهار بعد از نظر آماري تفاوت معناداري میان هاي زنان و مردان وجود ندارد هرچند که بجز بعد در بقیه ابعاد ما شاهد تفاوت ها هستیم. جدول شماره (9) نتیجه آزمون تی مستقل براي بررسی تفاوت هر یک از ابعاد بر حسب سطح تحصیلات تحصیلات ارشد ارشد ارشد ارشد 23/19 24/34 t -1/64 درجه آزادي 351 آزمون تی مستقل سطح معناداري 0/10 0/80 0/26 0/34 351 351 351-0/24 1/11 0/94 27/61 27/76 25/39 24/74 23/50 23/03 نتیجه آزمون همانگونه که در جدول شماره( 9 ) ملاحظه می شود در هیچ کدام از چهار بعد تفاوت معناداري بین هاي شرکت کنندگان بر حسب سطح تحصیلات وجود ندارد هر چند که رتبه بندي ابعاد در دانشجویان متفاوت با دانشجویان ارشد است. بدین صورت که مسي ولیت در رده سوم اهمیت و مسي ولیت در رده چهارم اهمیت است. بحث و نتیجه گیري بسیاري از شرکت ها امروزه به نحو فزاینده اي از ارزش مستقیم مسي ولیت پذیري اجتماعی آگاهی یافته و با ادغام آن به منزله سرمایه گذاري راهبردي با راهبرد اصلی کسب و کار و فعالیت هاي مدیریتی خود می توانند تا ثیر مثبتی بر جامعه و محیط خود داشته باشند و در ضمن این که شهرت و اعتبار خود را تقویت کنند بلکه موقعیت آینده خود را نیز تثبیت نمایند. مسي ولیت پذیري اجتماعی مزایایی مانند بهبود تصویر شرکت در جامعه افزایش ارزش نام تجاري دسترسی بیشتر به منابع تا مین مالی مدیریت ریسک و ساختار حاکمیتی قوي تر کارکنان با انگیزه تر وفاداري مشتري افزایش اعتماد ذینفعان به سازمان را براي سازمان به دنبال دارد (5). دانشجویان ایرانی از بین مسي ولیت هاي اجتماعی مسي ولیت را به عنوان مهم ترین مسي ولیت براي شرکت هاي ورزشی می دانند. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که دانشجویان معتقدند که یک شرکت ابتدا باید به مقررات و قوانینی که از سوي دولت و قانون گذار وضع شده پایبند باشد تا اینکه به دنبال سودآوري براي خود باشد. که این با پژوهش مایگنان( 2001 ) مایگنان و فرل( 2003 ) و آتن و عبدالحلیم( 2011 ) همخوانی دارد( 5 یعنی در پژوهش آنان نیز مسي ولیت در درجه اول اهمیت قرار گرفته است. و از سوي دیگر با پژوهش هایی که ازسوي پینکستون و کارول( 1996 ) در فرانسه انگلیس و ژاپن و همچنین پژوهش بالا و یونگ( 2008 ) که در چین انجام شده مخالفت دارد( 5 ).
46 پژوهشنامە مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی/ سال یازدهم/ شماره بیست و دوم/ پاییز و زمستان 94 مو لفه دیگري که بر اساس نظر دانشجویان پس از مسي ولیت در جایگاه دوم اهمیت قرار گرفته بعد است که این با نتیجه پژوهش انگلیدیس و ابراهیم (2004) که بر روي دانشجویان فارغ التحصیل انجام گرفته موافقت و همخوانی دارد( 5 ). اما با پژوهش هاي انجام گرفته ازسوي آتن و عبدالحلیم( 2011 ) پینکستون و کارول( 1996 ) که در بین مصرف کننده هاي انگلیسی فرانسوي و ژاپنی به اجرا درآمده همسو نیست. از دلایل احتمالی ناهمسویی یافته ها می توان به تفاوت هاي فرهنگی و تفاوت صنفی نمونه هاي تحقیق اشاره نمود در حالی که در ایران انتظار بر این است که شرکت ها علاوه بر رعایت قوانین و مقررات و عمل در چارچوب قانون باید در فعالیت هاي خود به ارزش ها و هنجارهاي پذیرفته شده از سوي جامعه احترام گذاشته و آنان را مد نظر قرار دهند. و همچنین عدالت و انصاف را رعایت کنند و البته این مفاهیم مو کدأ در فرهنگ ما که یک فرهنگ دینی و اسلامی است توصیه شده است و دست یافتن به این نتیجه مو ید همین مطلب است. اما بعد در رده سوم اهمیت قرار گرفت یعنی شرکت کنندگان حاضر در پژوهش معتقدند که شرکت ها در فعالیت هاي خود ابتدا قانون و اخلاق را مدنظر قرار دهند و مسي ولیت هاي و خود را محقق سازند سپس به دنبال سودرسانی و سود دهی بیشتر باشند. و شاید نیز بیان کننده این امر باشد که راه کسب سود و منفعت از طریق رعایت قانون و قواعد می گذرد و این با روح ارزش ها و قواعد اسلامی هم تطابق دارد و دیگر این که هدف مقدس وسیله ي مقدس می طلبد. این یافته با یافته هاي ابراهیم و انگلیدیس( 2004 ) و پینکستون و کارول( 1996 ) در بین مصرف کننده هاي انگلیس فرانسه و آلمان همسو نیست. از دلایل احتمالی ناهمسویی یافته هاي این تحقیق با تحقیقات ذکر شده تفاوت در فضاي کسب و کار کشور ما با کشور هاي دیگر است به گونه اي که سبب تغییر این اولویت ها شده باشد. اما در عین حال با پژوهشهاي انجام گرفته توسط آتن و عبدالحلیم( 2011 ) و اسمیت و همکاران( 2001 ) که بر روي مصرف کنندگان سیاه پوست و سفید پوست آمریکا انجام شده موافقت دارد( 5 ). یعنی به نتایج مشابه با آنان دست یافته است. اما مو لفه چهارم مسي ولیت است که قرار گرفتن آن در رده چهارم در این پژوهش با پژوهش هاي کارول( 1991 ) و پینکستون و کارول( 1996 ) که در بین مصرف کننده هاي آلمان انگلیس فرانسه ژاپن سوي د و سوي یس انجام شده همخوانی دارد( 5 ). بررسی هر یک از چهار بعد مسي ولیت پذیري اجتماعی نشان داد که اختلاف معناداري میان زنان و مردان وجود ندارد و از رتبه بندي مشابهی برخوردارند با این وجود در همه ابعاد به جز بعد مردان بالاتر بود. که این با یافته هاي دوسوکی و مهد یوسف( 2008 ) الیاس( 2004 ) و اسمیت و همکاران( 2001 ) همسو نیست( 5 ). با توجه به شرایط اجتماعی فرهنگی مذهبی حاکم در کشور ایران که زنان وجاهت اجتماعی پیدا نموده اند و در عرصه هاي مختلف مورد احترام و کرامت قرار گرفته اند لذا دیدگاه آنان با مردان تفاوت چندانی نداشته است که سبب اختلاف دیدگاه ها گردد در حالی که در کشور هاي دیگر هرچند شعار دموکراسی فریاد زده می شود ولی همچنان از زنان استفاده هاي ابزاري میشود که این می تواند بر دیدگاه آنان تاثیر گذاشته باشد و سبب تفاوت دیدگاه آنان با مردان شود. همچنین از نظر دوره تحصیلی هر یک از چهار بعد اختلاف معناداري میان دانشجویان مقطع و ارشد نشان نداد و هم چنین رتبه بندي آن ها از ابعاد مشابه یکدیگر است که این مسا له در ابعاد و مشابه با یافته هاي دوسوکی و مهد یوسف( 2008 ) است. دانشجویان در مسي ولیت هاي و بالاتر از دانشجویان ارشد است که این مسي له مشابه با اختلاف ها بر حسب وضعیت اشتغال نیز است به گونه اي که دانشجویان بیکار در مو لفه هاي و داراي بالاتر و دانشجویان شاغل در مو لفه هاي و داراي بالاتري هستند هر چند که بر اساس یافته هاي پژوهش در هر یک از چهار بعد از نظر آماري اختلاف معناداري میان دانشجویان شاغل و بیکار وجود ندارد و همچنین رتبه بندي آن ها از مسي ولیت ها مشابه یکدیگر می باشد. این یافته در بعد مسي ولیت هاي و با یافته هاي پژوهش دوسوکی و مهد یوسف( 2008 ) همسو است. امروزه سازمانها علاوه بر انجام وظایف سنتی خود به انجام فعالیت هاي مسي ولیت اجتماعی سازمانی نیز مکلف شدهاند که هدف این فعالیتها پاسخگویی به انتظارات جامعه است. در این دوران مدیریت مو ثر مدیریتی است که از محدوده اندیشه سازمان خود را رها ساخته و به جامعه و محیطهاي وسیعتري می اندیشد چرا که نه سازمانها میتوانند خود را از جامعه جدا کنند و نه جامعه میتواند بدون سازمانها تداوم یابد. در میان زمینه هاي مسي ولیت اجتماعی سازمان نسبت به جامعه مسي ولیت نسبت به مشتریان از اهمیت خاصی برخوردار است اساسا سازمان بر اساس یک خواسته اجتماعی بوجود می آید یا به تعبیر دیگر شکل گیري سازمان به خاطر وجود مشتریانش است بنابراین می توان نتیجه گرفت که اگر سازمان به درستی به این مسي ولیت اجتماعی خود عمل ننماید مشتریان خود را از دست می دهد. از همین روي جامعه از سازمان ها این انتظار را دارد که در زمینه هاي مختلف نسبت به مشتریان احساس مسي ولیت کنند از جمله این که به موقع و به درستی نیازهاي مشتریان را بشناسند و محصولات سالم و خدمات درست به آن ها عرضه نمایند آن ها را از جنبه هاي مختلف محصول و نکات ایمنی آن مطلع کنند و نیز این حق را به مشتریان بدهند که آن چه را دوست داشته و تمایل دارند بخرند و چنانچه مشتري از مصرف کالا یا دریافت خدمتی زیانی متحمل شد خسارت وي را تقبل کرده و تلاش نمایند که رضایت او را جلب نمایند( ). 4 مسي ولیتپذیري اجتماعی از جمله مهمترین عناصر فلسفه وجودي سازمانها شناخته شده است به نحويکه اهمیت دادن به رعایت آن از سوي سازمانها رضایت ذینفعان خارج از سازمان را براي مشروعیت بخشیدن به سازمان تقویت میکند. پژوهش هاي انجام شده در زمینه بازاریابی عنوان کرده اند که رعایت مسي ولیت اجتماعی شرکتی از سوي شرکت ها و سازمان ها می تواند به عنوان
ج مقایسه مو لفه هاي مسي ولیت پذیري اجتماعی شرکت هاي ورزشی از دیدگاه دانشجویان تربیت بدنی 47 یک مزیت رقابتی براي سازمان به حساب بیاید( 6 ). مطالعات نشان داده اند مو سساتی که مفهوم مسي ولیت اجتماعی شرکتی را بپذیرند و آن را به کار ببرند فواید بسیاري از جمله وفاداري مشتري نگرش مثبت نسبت به برند اعتماد مشتري و عملکرد بهتر مالی را به دست می آورند( 6 ). با توجه به اهمیت نظر مشتریان براي ادامه حیات صنایع مختلف از جمله ورزش و دیدگاه جامعه مورد بررسی در خصوص جایگاه مسي ولیت و پس از آن احتمالا این نوع اهمیت گذاري در رفتارهاي بعدي آنان مانند ارزیابی از یک شرکت و محصولاتش و رفتارهاي خرید آنان نیز نمود پیدا خواهد کرد. بنابراین پیشنهاد می گردد که شرکت ها بطور مداوم به بررسی مسولیت هاي اجتماعی خود پرداخته و با فهم اولویت بندي ها و انتظارات جامعه به خود و جامعه کمک نمایند و این ممکن نخواهد شد مگر با آشنایی کامل از انتظارات مشتریان مستقیم و غیر مستقیم و سپس اقدام به برنامه ریزي و سایر موارد لازم جهت فعالیت هاي خود که به بهترین وجه ممکن انتظارات آنان را برآورده سازند. References: 1.Salarzehi, Habibollah; Estaanesti, Sadaf (2009). "Investigation of Theological and philanthropic perspective of leader's social responsibility". 2. Salehi Amiri, S.R. (2008). "Corporate Social Responsibility". 21. Tehran: Center for Strategic Research. 3. Asgariyan Fariba; Faraji Dana, Ahmad; Goodarzi, mahmood and Jaafari Afshar(2003). Investigation of Iran Sport Industry Economic Situation in 1998-2001. Movement Journal. PP:25-43 4. Seyyed Ameri, M. H. et al (2009). Examinatin of barriers to attract sponsors in the East Azerbaijan sports industry province, "Beyond Management, 10, pp. 147-164. 5. Eeezadi behzad;deilami hossein(2015)."the survey of factors influencing orientation of clients to attend sport events". journal of sport management and motor behavior; vol 11;No 21; pp37-48 6. Sayadi emadodin; Sharifian esmaeel; Ghahraman tabrizi kourosh(2015). "Evaluation of industry managers opinions about the acquired benefits of linking industry with university".journal of sport management and motor behavior; vol 11;No 21; pp25-36 7. Harrison, J, S, Freeman, R, E (1999), "Stakeholders, Social Responsibility, and Performance: Empirical Evidence and Theoretical Perspectives", Academy Of Management Journal, vol. 42, No. 5, PP: 479-485 8. Epstein, E. M. (1989). "Business Ethics, Corporate Good Citizenship and the Corporate Social Policy Process: A View from the United States", Journal of Business Ethics, 8. PP 583-593. 9. Mohr L. A.; Webb, D. J And. Harris, K. E. (2001). Do Consumers Expect Companies to be Socially Responsible? The Impact of Corporate Social Responsibility on Buying Behavior. The Journal of Consumer Affairs, Vol. 35, No. 1. 10. Kok, P; Wiele, T. V. D; McKenna, R. and Brown, A. (2001). "A Corporate Social Responsibility: Audit within a Quality Management Framework", Journal of Business Ethics. 31(4). PP 285-297. 11. Dusuki, A.W; Maimunah, T. F, Mohd Yusof, T. (2008), "The Pyramid Of Corporate Social Responsibility Model: Empirical Evidence From Malaysian Stakeholder Perspectives". Malaysian Accounting Review. 7(2). 12. Royaie, R; Mehrdoost, H. (2009). "The role of cultural managers in promoting social responsibility". Social Science Research Letter. 3(3). pp 43-59. 13. Maignan, I. (2001). "Consumers Perceptions of Corporate Social Responsibilities: A Cross-Cultural Comparison". Journal of Business Ethics. 30. PP 57-72 14. Sen, S and Bhattacharya, C.B. (2001). "Does Doing Good Always Lead to Doing Better? Consumer Reactions to Corporate Social Responsibility". Journal of Marketing Research. 38. PP 225 243. 15. Kusku, F. and Fraser Z, A. (2004). "An Empirical Investigation of Corporate Citizenship in Australia and Turkey". British Journal of Management. 15. PP 57-72 16. Bala, R; Yeung, M. (2009)." Chinese Consumers Perception of Corporate Social Responsibility (CSR)". Journal of Business Ethics. 88. PP 119 132 17. Atan,R; Abdul Halim, N,A (2011). "Corporate Social Responsibility: The Perception of Muslim Consumers". 8th International Conference on Islamic Economics and Finance 18. Rahizah, A; Waheed, F; Kasmah, J, T. ( 2011). "The Importance of Corporate Social Responsibility on Consumer Behaviour in Malaysia". Asian Academy of Management Journal. 16(1). PP 119 139 19. Nejati, M; Ghasemi, S. (2012), "Corporate social responsibility in Iran from the perspective of employees". Social Responsibility Journal. 8(4). pp: 578 588 20. Mortazavi, S; Naserpoor, A; Sadegh Moghaddam, M; Amir Razavi, P.(2010). the investigation of mediating role of soial responsibility on relationship between soial responsibility and organizational commitment". Social sience Journal. PP 193-217. 21. Maignan, I. and Ferrell, 0. C. (2003). "Nature of Corporate Responsibilities: Perspective from American, French and German Consumers". Journal of Business Research. (56). PP 55-67. 22. Pinkston, T. S., & Carroll, A. B. (1996). "A Retrospective Examination of CSR Orientations: Have they changed?" Journal of Business Ethics. 19. PP 199-206. 23. Angelidis, J. and Ibrahim, N. (2004). "An Exploratory Study of the Impact of Degree of Religiousness upon an Individual's Corporate Social Responsiveness Orientation". Journal of Business Ethics. 51: 119-128. 24. Smith, W. J., Wokutch, R. E., Harrington, K. V., and Dennis, B. S. (2001). "An Examination of the Influence of Diversity and Stakeholder Role on Corporate Social Orientation". Business and Society. 40(3). PP 266-294. 25. Carroll, A. B. (1991). "The Pyramid of Corporate Social Responsibility- Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders". Business Horizons. 34(4). PP 39-48. 26. Elias, R. Z. (2004). "An Examination of Business Students' Perception of Corporate Social Responsibilities before and After Bankruptcies". Journal of Business Ethics. 52(3). PP 267-281.
48 پژوهشنامە مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی/ سال یازدهم/ شماره بیست و دوم/ پاییز و زمستان 94 27. Alvani, S.M; Ghasemi, S.A.R. (1998). "Management and organization social responsibility". Tehran. Governmental management learning center. 28. Basu, K. and Mueller, M. (2012). "CSR Innovation and Corporate Reputation: a Cross-cultural Perspective, oxford university centre for corporate reputation". 29. Ochoti, G. N; Muathe, S; Ronoh, P. K; Maronga, E; Ochoti F. O.(2013). "Corporate Social Responsibility, Client Satisfaction and Competitive advantage in retail banking institutions in Kenya". International Journal of Arts and Commerce. 2(2). PP 161-17.